روش‌های تولید قند در قرون گذشته بین اقوام پارسی‌زبان یا همان ایرانیان هندوستان نیز مشاهده شده است، در آن روزگار بخشی از فارسی‌زبانان و ایرانیان اصیل در دره گنگ هند زندگی می‌کرده‌اند و به این دلیل مورخان نوشته‌اند که در نیمه اول قرن هفتم میلادی روش تولید قند ایرانیان از آنجا به چین هم انتقال یافت. گرچه در آن روزگار جوشاندن نیشکر و استخراج عصاره آن به این طریقه و به شیوه قندسازی و شکرریزی امروز نبوده است، زیرا هیچ‌کدام از چینی‌ها و هندی‌ها،‌شیوه عصاره‌گیری و استخراج را صنعت تولید قند و شکر نمی‌دانسته‌اند و برای به دست آوردن قندو به شیوه تبدیل کردن شیوه چغندر به قند و شکر روی آورده بودند و اصولا در آن روزگار در بسیاری از نقاط دنیا چنین مرسوم بوده است البته ابوریحان بیرونی در کتاب معروف خود به نام «آثار الباقیه» -ترجمه داناسرشت- درباره بنیاد نیشکر در ایران از زمان جمشیدشاه شرحی آورده و نوشته است که «... در عید نوروز رسم است که مردمان برای یکدیگر هدیه می‌فرستند و سبب آن چنانکه آذر باد موبد بغداد حکایت کرد، این است که نیشکر در کشور ایران روز نو یافت شد و بیش از آن کسی آن را نمی‌شناخت و نمی‌دانست که چیست و خود «جمشید» روزی «یک نی» را دید که کمی از آب‌های درون آن به بیرون تراوش کرده بود و چون جمشید دید که آن شیرین است امر کرد که آب این نی را بیرون آورند و از آن شکر سازند و آنگاه در روز پنجم نوروز (محصول نهایی) شکر به دست آمد و از تبرک آن به مردم برای یکدیگر شکر هدیه فرستادند و در مهرگان نیز این کار را به همین میزان تکرار کردند.» و می‌گویند از آن پس بود که جشن‌های ایرانیان با صرف شیرینی و شربت همراه شد و در هر جشنی، هدیه‌هایی شیرین برای یکدیگر می‌فرستادند مانند روزگار ما که برای جشن‌های مختلف شیرینی هدیه می‌برند و برای آیین عقد و ازدواج نیز از کله قند استفاده می‌شود.

درباره صنعت قند و چگونگی شکل گرفتن آن روایت‌های مختلفی در گوشه و کنار تاریخ نوین صنعت و نیز منابع معتبر تاریخی ذکر شده است،‌ اما همه منابع بر این نکته اتفاق‌نظر دارند که ساختن قند از خمیرمایه‌های گیاهی به ویژه نیشکر از قرن‌های گذشته در ایران سابقه داشته است، گرچه ساخت قند به شکل کارگاهی که حاصل تصفیه شکرخام و تبدیل آن به قند باشد در سال ۱۵۷۰ میلادی در اروپا آغاز شد. براساس شواهد موجود در سال ۱۷۴۷ میلادی نیز شخصی به نام «آندریاس مارگراف» که یک شیمیدان آلمانی در زمان خود بود، ‌به وجود شکر در چغندر پی برد. او پس از قطعه‌قطعه و خشک کردن چغندر در شهر «کونرون» در کشور اروپایی پروس، در آن زمان نخستین واحد تولید کله قند از ملاس چغندر را راه‌اندازی کرد و از آن پس بود که نوعی از محصولات گیاهی چغندر، نام «چغندر قند» به خود گرفت. در سال ۱۸۱۱ میلادی نیز شخصی به نام «بنژامین دلسرت» یک کارخانه قند در جهان تاسیس کرد و در فرانسه نیز به دستور ناپلئون بناپارت پنج مدرسه شیمی قند تاسیس شد و پس از آن طی یک سال ۴۰ واحد کارگاهی تولید قند در فرانسه بنیانگذاری شد.

به‌رغم آنکه مورخان، مقالات، اخبار و رویدادهای بسیاری را درباره قند از خود به جا گذاشته‌اند و تاکید هم کرده‌اند که ایرانی‌ها از دیرباز بنیانگذار ساخت قند در جهان بوده‌اند، اما ایران در تولید قند، آن هم به شکل صنعتی سابقه چندانی ندارد. مورخان نوشته‌اند که در سال ۱۲۷۴ هجری شمسی نخستین کارخانه قند ایران -برای تولید قند و شکر از چغندر- در منطقه کهریزک (در جنوب شرقی تهران قدیم) با همکاری یک شرکت بلژیکی تاسیس شد که همین حرکت موجب متداول شدن کشت چغندر قند در اطراف تهران هم شد، اما طولی نکشید که در سال ۱۲۷۸ شمسی به علت اجرای سیاست‌های دولت روسیه- که قند صادراتی خود را با کمترین قیمت به ایران ارسال می‌کرد- این کارخانه تعطیل شد، گرچه در آن روزها شایعات عوام‌فریبانه‌ای در مورد مصرف قند بر سر زبان‌ها افتاد که در تعطیل شدن این کارخانه بی‌تاثیر نبوده است. در هر صورت در سال ۱۳۰۹ هم که این کارخانه بازسازی و راه‌اندازی شد، نتوانست به کار خود چندان ادامه دهد. هر چند تاکنون چغندرقند با توجه به قدمت و وسعت کشت و برداشت آن در ایران، نقش مهم و قابل توجهی را در تولید شکر و قند ایفا کرده است، اما تلاش‌های دولت‌ها در زمینه توسعه تولید شکر و فرآورده‌های جانبی آن - به دلیل مزیت نسبی تولید و تحولات آب و هوایی - از اهمیت قابل ملاحظه‌ای برخوردار بوده است، در حال حاضر کشت نیشکر برای استحصال شکر، صرفا در خوزستان اقتصادی است و تقریبا همه مزارع و کارخانه‌های مربوطه نیز در این استان واقع شده‌اند. بنابر روایت‌های مختلف تاریخی، کشت چغندر نیز از گذشته‌های بسیار دور در ایران رایج بوده است و گفته‌اند که محل پیدایش اولیه چغندر به آسیای صغیر و قسمت‌هایی از ایران نسبت داده می‌شود. ورود بذر اصلاح شده چغندر به ایران نیز ۱۲۰ سال سابقه دارد و کارشناسان از این رو صنعت قند و شکر را - بر اساس سابقه انحصار و سرمایه‌گذاری - به ۶ دوره طبقه‌بندی کرده‌اند و نخستین دوره آن را همان تاسیس نخستین کارخانه قند در ایران ذکر کرده‌اند.

دوران نخست قند در ایران را مربوط به سال‌های ۱۳۱۱ تا ۱۳۷۴ ذکر کرده‌اند، که در این فاصله زمانی نیز نخستین کارخانه قند ایران با ظرفیت مصرف ۱۵۰ تن چغندر توسط یک شرکت بلژیکی تاسیس شده و در این باره نکات زیادی در تاریخ به ثبت رسیده است، اگر چه از آن کارخانه هم اکنون مخروبه‌هایی بیش در مسیر جاده بهشت زهرا- کهریزک در جنوب شرقی تهران باقی نمانده است